Top 5 beste boeken van 2020. Wij zijn op zoek gegaan!

1. Zomer

Zomer (fictie) is geschreven door Ali Smith. In het heden weet Sacha dat de wereld in de problemen zit. Haar broertje Robert is een en al problemen. Hun vader en moeder hebben problemen. Ondertussen is de wereld in meltdown – en de echte meltdown is nog niet eens begonnen. In het verleden, een heerlijke zomer. Een andere broer en zus weten dat ze in geleende tijd leven. Dit is een verhaal over mensen op de rand van verandering. Ze zijn familie, maar ze denken dat ze vreemden zijn. Dus: waar begint familie? En wat hebben mensen die denken dat ze niets gemeen hebben gemeen? Zomer. Zomer is de schitterende bekroning van Ali Smiths internationaal bejubelde seizoenencyclus.

2. De Jaren

De Jaren (non-fictie) is geschreven door Annie Ernaux. Het verhaal speelt zich af over de periode 1941-2006 door de lens van het geheugen, van tegenwoordige en herinnerde indrukken, culturele gewoonten, taal, foto’s, boeken, liedjes, radio, televisie, reclame en krantenkoppen. Annie Ernaux slaagt erin een vorm te vinden die zowel subjectief als onpersoonlijk, particulier als collectief is, een nieuw genre in feite, dat beoogt het verleden te vangen. Als vermenging van autobiografische fictie en sociologie is De jaren ‘een Op zoek naar de verloren tijd van ons tijdperk van mediadominantie en consumentisme’ (The New York Times), een monumentale bijdrage aan de twintigste-eeuwse Franse geschiedenis zoals weerspiegeld in het leven van één vrouw.

3. Effingers

De Effingers (fictie) geschreven door Gabriele Tergit. De Effingers vertelt het verhaal van vier generaties van drie met elkaar verweven Berlijnse families. Het boek speelt zich af tussen 1878 en 1948 en begint met een brief die de 17-jarige Paul Effinger schrijft aan zijn ouders en het eindigt ook met een brief van dezelfde Paul: Het is de afscheidsbrief die hij op 80-jarige leeftijd schrijft voordat hij naar het vernietigingskamp wordt getransporteerd. Tussen die twee momenten worden vele intrigerende personages opgevoerd – ouders, kinderen, geliefden, vrienden en vijanden. Het is veelzeggend voor zowel het verloop van de Duitse geschiedenis als van Tergits meesterlijke vertelling, dat het woord ‘joods’ de eerste 200 pagina’s van het boek nauwelijks voorkomt, terwijl vrijwel alle belangrijke personages in De Effingers joods zijn. Tergit negeert de antisemitische stereotyperingen van de 19e eeuw niet, maar laat op treffende wijze zien dat het joods zijn vóór het begin van de jaren dertig van de vorige eeuw in Duitsland geen overheersende rol heeft gespeeld. Pas als de nazi’s voor de deur van de macht staan, verandert alles dramatisch. Tergit spaart de lezer niet wat er daarna gebeurt, maar het is niet de ingrijpende beschrijving van het Hitler-regime die de lezer tot nadenken stemt; het is eerder de hernieuwde bewustwording van de pure waanzin die erachter schuilgaat.

4. De spiegel & het licht

De spiegel & het licht (fictie) van Hilary Mantel. Engeland, mei 1536. Anne Boleyn is dood, onthoofd door een ingehuurde Franse beul. Het was in een oogwenk gebeurd. Na de bloedige lente zet Cromwell, zoon van een smid uit Putney, zijn klim naar macht en rijkdom verder voort, terwijl zijn vreeswekkende koning, Hendrik VIII, slechts een kortstondig geluk met zijn derde koningin Jane mag kennen. Ze sterft tijdens het baren van de door hem zo vurig gewenste zoon. Cromwell heeft geen eigen legermacht en geen invloedrijke familie die hem kan helpen: hij kan slechts bogen op zijn scherpe verstand. Terwijl Engeland in opstand is, verraders samenzweren in het buitenland en Hendriks bewind kraakt onder een dreigende invasie, ziet de slagvaardig ingestelde Cromwell een nieuw land in de spiegel van de toekomst. Maar kan een natie, of een individu, het verleden helemaal van zich afschudden? Wat kunt u doen, vraagt de Spaanse ambassadeur aan Cromwell, als de koning zich tegen u keert, zoals hij zich vroeg of laat altijd keert tegen degenen die het dichtst bij hem staan? De spiegel & het licht is het daverende slotdeel van de trilogie, waarin Hilary Mantel de laatste jaren traceert in het leven van Thomas Cromwell, de jongeman die vanuit het niets de toppen van de macht weet te bereiken. Ze smeedt een allesomvattend portret van jager en prooi, van een woelige strijd tussen zowel het heden en het verleden als tussen de koninklijke wil en de visie van een common man: van een modern land dat zichzelf door conflict, gedrevenheid en moed vormgeeft.

4. De spiegel & het licht

Bij ons in Auschwitz – Getuigenissen (non-fictie) van Arnon Grunberg. Op 27 januari 1945 werd concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz bevrijd door het Rode Leger. Hier zijn minstens 1,1 miljoen mensen vermoord: mannen, vrouwen en kinderen, merendeels Joden. De meeste ooggetuigen, de gevangenen die het kamp wisten te overleven, zijn inmiddels overleden.

Ter gelegenheid van de 75-jarige herdenking van de bevrijding van Auschwitz verzamelde Arnon Grunberg teksten van ‘morele getuigen’, getuigen die slachtoffer waren van de terreur. Van Primo Levi’s vlak na de bevrijding geschreven Is dit een mens en het onbekendere, aangrijpende werk van Tadeusz Borowski tot de teksten van Zalmen Gradowksi, die in Auschwitz vermoord werd – zijn geschriften heeft hij begraven nabij een van de crematoria.