Hedda Martens heeft de J.M.A. Biesheuvelprijs 2023 gewonnen met haar bundel, Bij wijze van leven. Dit jaar werd de prijs voor de achtste keer uitgereikt. De schrijver werd geprezen om ‘haar absolute meesterschap’. In het juryrapport stond onder andere: ‘Een verhaal van Hedda Martens herken je meteen. Niemand schrijft zo als zij dat al veertig jaar lang doet, en in Bij wijze van leven heeft ze haar kunst nog verder geperfectioneerd. Ogenschijnlijk blijft Martens dicht bij huis in haar verhalen: een fietstochtje, een peuter op schoot, een afspraak in een café. Maar laat u daar niet door misleiden! Door de bijzonder scherp afgestelde antenne van deze auteur voor hoe mensen denken, hoe ze waarnemen, en hoe ze voelen, ontdekt de lezer hoe groots het gewone is.’
De winnaar van de J.M.A. Biesheuvelprijs 2023:
Bij wijze van leven
Hedda Martens
Trouw en afgunst, spijt en verlangen, onzekerheid, opluchting, hoop, gemis… De personages in Bij wijze van leven komen allen in situaties terecht waarin ze zulke gevoelens niet kunnen ontlopen; en dat terwijl ze het zichzelf, of anderen, al nooit erg gemakkelijk maakten. Toch vindt elk van hen binnen enkele bladzijden zijn eigen, grillige weg: een oplossing, een houding, een wijze van leven desnoods. Soms doen hun keuzes ongebruikelijk aan, maar kijk, zulke mensen heb je ook – misschien kende je ze zelfs al.
Op de shortlist van de J.M.A. Biesheuvelprijs 2023 stonden ook:
Probeer de hemel mijn huis te maken
Mischa Andriessen
Een zoon die nog altijd niet thuis is, een glimp van de buurvrouw aan de overkant, een vader die thuiskomt van zijn eigen begrafenis. Een politicus zoekt hereniging met zijn idealistische vader. Een jonge vrouw valt in een vreemde stad voor de man in pak die haar op straat aanspreekt. De verhalen van Mischa Andriessen draaien vaak om een kleine, ontwrichtende gebeurtenis. Personages grijpen de geboden mogelijkheid om hun leven richting te geven of vinden in het toeval hun houvast. Andriessen schrijft poëtisch, met humor en veel empathie. Vóór alles verkennen de verhalen het soelaas dat zelfbedrog soms biedt. Waarom zou de buurvrouw niet ook verliefd kunnen worden op de jonge jazzliefhebber die pas tegenover haar is komen wonen? En de verlate zoon zal zo wel thuiskomen.
Jerrycan
Joep van Helden
Het verhalendebuut van Joep van Helden is teder en gruwelijk. In een decor gekenmerkt door schaalvergroting en bijtende chemicaliën, glinsteren deze verhalen van hartstocht en opmerkelijke elegantie. ‘Jerrycan’, de verhalenbundel van Joep van Helden, is teder en gruwelijk, verkent het raakvlak tussen hard en zacht, wereld en mens, kunnen en willen. Een jeugddelinquent zoekt dagenlang naar het juiste moment om sorry te zeggen; in een kille kustplaats wordt de door iedereen verachte Paulo gedwongen zijn vriendje te delen; na een knokpartij met een gespierd meisje spoelt Kaiser de Erezione di Cemento uit zijn haar; en de oude Nor tracht haar rondvaartboot te behouden terwijl de rivier dichtvriest, de stroom uitvalt en haar man gevaarlijk begint te hoesten. In een decor gekenmerkt door schaalvergroting en bijtende chemicaliën, glinsteren deze verhalen van hartstocht en opmerkelijke elegantie.
Wanneer de herten komen
Joke van Vliet
De mens is onvolmaakt, maar goedwillend. Dat geldt zeker voor Bianca: als op een dag een man haar kapperszaak binnenkomt en geknipt wil worden, behandelt ze de kale man als elke andere klant. Of neem Mark in het titelverhaal, die zijn grote beslissingen in twijfel begint te trekken nadat hij in de ogen van een steeds opduikende hinde de blik van zijn allang overleden moeder ziet. In de verhalen van Wanneer de herten komen spelen mededogen, rouw en vervreemding een centrale rol en worden de personages voortgedreven door gebeurtenissen uit het verleden. Die dubbele laag en de geheimzinnige, sprookjesachtige sfeer maken dat je elk verhaal steeds opnieuw zou willen lezen.
