Elk jaar zijn er weer diverse boeken die in de prijzen vallen. Er zijn prijzen zoals de Woutertje Pieterse Prijs, Socratesbeker, Beste Groninger Boek en de Nederlandse Boekhandelsprijs. Dus er is altijd wel een prijs te winnen voor een boek! We hebben een aantal bekroonde boeken eens op een rijtje gezet.
1. Woutertje Pieterse Prijs
De Woutertje Pieterse Prijs is een prijs voor het beste oorspronkelijk Nederlandstalige kinder- of jeugdboek. De jury bekroont sinds 1988 kinderboeken die uitzonderlijk zijn voor wat betreft taal, genre, thema, illustratie, vorm en/of vormgeving. Het doel van de prijs is het bevorderen van de kwaliteit van het Nederlandstalig kinder- en jeugdboek. Dit jaar is de prijs gewonnen door Benny Lindelauf en Ludwig Volbeda, zij ontvangen de prijs voor hun boek Hele verhalen voor een halve soldaat. Het verhaal gaat over zes broers die worden opgeroepen om dienst te nemen in het leger. Op weg naar het front moeten ze zich melden bij een grenspost. Geschikte giften of geld om de grens te kunnen passeren, bezitten de broers niet. Verhalen kennen ze echter in overvloed. Verhalen over een behekst meer, over een poppenspeler die over lijken gaat om succes te hebben en over een jongeman die zo mooi is dat de mannen uit zijn dorp hem van pure jaloezie het liefst een kopje kleiner maken. De broers vertellen en vertellen alsof er een leven van af hangt. En dat is ook zo.
2. De Socratesbeker
De Socratesbeker wordt uitgereikt aan de auteur van het meest urgente, oorspronkelijke en prikkelende Nederlandstalige filosofieboek dat in het voorgaande jaar is verschenen. Voor de Socratesbeker komen alle boeken in aanmerking die verschijnen in het voorgaande jaar. Het aangedragen boek is geschreven in het Nederlands, filosofisch van aard, overwegend non-fictie en het betreft geen bundel. Miriam Rasch heeft de prijs in de wacht gesleept voor dit jaar met het boek Ethiek in tijden van dataïsme. Dataïsme is het geloof dat alles te vertalen is in data. Data leggen de wereld vast en maken haar beheersbaar. Maar voor wie en met welk doel? Ethische dilemma’s rondom data worden vaak gereduceerd tot zaken als privacy en regulering, terwijl de onderliggende aannames van het dataïsme zelden ter discussie staan. Is de mens echt als algoritme te begrijpen? Wat gebeurt er met de dingen die niet in data te vatten zijn? En waarom wordt de dataïstische toekomst voorgesteld als onvermijdelijk? Tegenover het ideaal van een geautomatiseerde wereld die ons gevangenhoudt in een onzichtbaar net, stelt Miriam Rasch een herwaardering van frictie. Frictie is een geduchte strategie van hen die strijden voor emancipatie of zich teweerstellen tegen de eis van transparantie en constante communicatie. Rasch opent de weg naar ‘de-automatisering’ als mogelijkheid om woorden en dingen weer als nieuw te laten schijnen. Hoe kunnen we in dataïstische tijden ons eigen verhaal blijven vertellen?
3. Beste Groninger Boek
NOORDWOORD reikt ieder jaar de prijzen voor het Beste Groninger Boek uit, in samenwerking met Forum Groningen. Er zijn twee categorieën: fictie en non-fictie. De inzendingen worden beoordeeld door een onafhankelijke jury, die ook de winnaars vaststelt. Dit jaar heeft zijn de winnaars in de categorie fictie Vincent Kortmann met De Tussenzus en in de categorie non-fictie Emiel Hakkenes met Gas. De Tussenzus is de debuutroman van Vincent Kortmann. Hoofdpersoon Tommie Boezerman scheef zich op zijn achttiende verjaardag uit en verliet de middelbare school. Zelf is hij ook verlaten: zijn moeder is dood en zijn vader, een parlementariër, is alleen bereikbaar via zijn persoonlijk assistent. Zonder enig ouderlijk toezicht woont Tommie in een groot en comfortabel huis met zijn voormalige stiefzus Cleo. Zij is het vrijgevochten type, begaan met het milieu, bijdehand en in toenemende mate gefascineerd door wapens. Hoe gewelddadiger Cleo in haar opvattingen wordt, des te stiller wordt Tommies verzet. Wanneer hij voor zijn oude school wordt gevraagd een toneelstuk te schrijven, lijkt hij daarin zijn ziel en zaligheid te kunnen stoppen – en zijn woede. Maar dan moet het wel worden gezien. De tussenzus is een aangrijpende roman over twee onthechte mensen die tot elkaar veroordeeld zijn, maar steeds verder van elkaar verwijderd raken.
4. De Nederlandse Boekhandelsprijs
De Nederlandse Boekhandelsprijs is een literatuurprijs die sinds 2015 jaarlijks wordt toegekend aan een oorspronkelijk Nederlandstalig literair werk. De prijs is een uitverkiezing onder alle boekverkopers van Nederland en bestemd voor een werk dat in hun ogen meer aandacht verdient. Het idee is geïnspireerd op prestigieuze boekhandelsprijzen in het buitenland, zoals de Franse Prix des Libraires, de Deutscher Buchpreis en de Amerikaanse National Book Award. Deze prijs is dit jaar toegekend aan Gerda Blees met het boek Wij zijn het licht. het boek verteld het verhaal van Elisabeth Midden, die op een zomernacht sterft. Ze is de oudste bewoonster van Woongroep Klank en Liefde. Haar drie huisgenoten worden aangehouden: het streven van de groep om te stoppen met eten en van licht en liefde te gaan leven, lijkt Elisabeth fataal te zijn geworden. Van wereldvreemde idealisten aan de rand van de maatschappij zijn de drie plotseling verdachten in een strafzaak geworden. Door de ogen van de nacht, de buren, de twijfel, de vader van een van de huisgenoten, een sinaasappelgeur en vele andere personages en entiteiten zien we hoe elk van de betrokkenen een ander antwoord geeft op de vraag hoe Elisabeth kon overlijden. Wie is er schuldig? En heeft de woongroep nog een toekomst? Het boek is ook genomineerd voor de Libris Literatuurprijs 2021. De uitslag is op 10 mei.
