De shortlist van De Grote Poëzieprijs is bekend

Waar is het lam?

Mustafa Stitou

Een woordvoerder prijst een nieuw soort offerdier aan. De god van Abraham krijgt gezelschap van een stoet andere goden. Het haar van een vrouw valt uit omdat ze een hoofddoek draagt. Kunstenaars kruisigen een door vroeggeboorte gestorven chimpansee. In Waar is het lam? wordt een wereld neergezet die zowel archaïsch is als hedendaags, en waarin het drama van het offer vanuit verschillende invalshoeken benaderd wordt. Draait het offerritueel uiteindelijk om angstbezwering? Is het gevaar dat moet worden afgewend ingebeeld of reëel?
De gedichten in Waar is het lam? vormen een associatief en indringend commentaar bij het Bijbelvers waaraan de bundel zijn titel ontleent – de vraag van Isaak aan zijn vader als de schrik hem, onderweg naar de offerplaats, om het hart slaat. Waar is het lam? is intrigerende en aangrijpende poëzie, waarin droom en werkelijkheid, vrees en verlangen constant op elkaar ingrijpen.

Mythen en stoplichten

Alara Adilow

’s Avonds brei ik nieuwe stoffen aan de representaties van de vrouw die ik bij een tweedehandswinkel heb gekocht. Sommige versleten, sommige gloednieuw; nooit gedragen, in feilloze conditie weggedaan. Misschien stond het niet, of was het te prijzig. Sommige waren stoffig en bedekt met olie en bloedvlekken, opgedroogde melk die ik moest schoonpoetsen waardoor de kleuren en structuren van sommige representaties vervaagden. Ze zeggen: niemand weet wat een vrouw echt is, en niemand heeft ooit een echte vrouw gezien. Lees ‘Mythen en stoplichten‘, het debuut van Alara Adilow.

De introductie van het plot

Frank Keizer

Een van de lijnen in de geschiedenis is de relatie tussen mens en land: hoe we het land verdelen, bewerken en gebruiken. Van de plantage tot de grootschalige vernietiging van ecosystemen, van individueel eigenaarschap tot collectivisatie – we werden een diersoort die het woud omkapte in plaats van ervan te leven en zich in steden terugtrok. En een diersoort die haar eigen geschiedenis van kolonisatie en onderdrukking van andere levensvormen amper in de ogen durft te kijken. De introductie van het plot beschrijft de geschiedenis van die accumulatie, een woelige stroom onderbroken door onvoorspelbare gebeurtenissen die de voorspelbare lijn van de geschiedenis een andere kant op sturen – de oversprong van een virus, een deeltje dat uit z’n baan vliegt, het zwerven van verjaagden, een paddenstoel die opkomt. Maar het draagt ook alternatieven aan voor een andere omgang met de aarde en elkaar, waarin niet verovering maar zorg centraal staat.

Beginnen voor gevorderden

Hélène Gelèns

In haar zo kenmerkende ritmische en klinkende taal jongleert Gelèns met ontstaansmythes. Beginnen voor gevorderden is één langgerekte poging om te beginnen, opnieuw, fris en met een open vizier. Maar hoe doe je dat? Gloort de toekomst eigenlijk nog? We zien het begin graag pril, pluizig en groen, maar zo ongecompliceerd is dat begin maar zelden. Menige aanvang wordt doorkruist door geweld en onderdrukking en daar komt vandaag de klimaatcrisis nog bij. Zelfs als kind moet je tegenwoordig al aardig gevorderd zijn om te beginnen. In haar zo kenmerkende ritmische en klinkende taal jongleert Gelèns met ontstaansmythes. Oorsprongsverhalen die kunstenaars, schrijvers en denkers in de loop der eeuwen hebben bedacht, het alledaags en maatschappelijke beginnen en zelfs de oerknal zijn niet veilig bij haar. Is het spel of verzet? Humor of nijd? Wellicht alles tegelijk.

Wilde dood

Marwin Vos

Voor de schok die we voelen bij de dood van geliefden vindt bijna niemand woorden. Dichter marwin vos probeert het. In haar nieuwe bundel wilde dood adresseert ze de pijn en het verdriet van een ingrijpend verlies. Wat betekent rouw eigenlijk en is er genoeg tijd? Wiens dood wordt herinnerd en wie wordt vergeten? Wat als je ontroostbaar blijft? Wat als verlies meer verlies inluidt?

In wilde dood verkent marwin vos een politiek van verlies, vernietiging en rouw; ze schetst de vernietiging van leefomgevingen en geschiedenissen, het uitsterven van dieren en andere levensvormen. Zo wil ze de veronachtzaming en reductie van onze pijn weigeren. Waarom mag die werkelijkheid worden uitgewist? Wat doet dat met de betekenis die we hechten aan leven en dood, aan gerechtigheid?