Op 4 mei herdenken wij in Nederland alle gevallenen sinds de Tweede Wereldoorlog met 2 minuten stilte. Gevolgd door 5 mei bevrijdingsdag. Op die dag in 1945 werd de capitulatie getekend door de Duitsers in Wageningen. Het einde van de oorlog en dus een dag om de vrijheid te vieren met muziek en feest. Deze week hebben we een aantal bekende en minder bekende boeken die zich afspelen tijdens de Tweede Wereldoorlog.
De tatoeëerder van Auschwitz
Het verhaal van de uitzonderlijke liefde tussen gevangene 32407 en 4562
Heather Morris
Dit op waarheid gebaseerde verhaal toont de moed van twee jonge mensen en de kracht van liefde onder de meest extreme omstandigheden.
In april 1942 wordt een jonge Slowaakse Jood naar Auschwitz gedeporteerd. Lale Sokolov staat vanaf dan bekend als gevangene 32407. De ss-officieren benoemen hem tot ‘Tätowierer’, tatoeëerder. Tweeënhalf jaar lang is hij degene die van duizenden gevangenen een nummer moet maken. Zoals van Gita, vanaf dan gevangene 34902. Terwijl hij gedwongen wordt haar te brandmerken, kerft zij haar naam voor altijd in zijn hart. Na drie jaar wordt Gita op dodenmars gestuurd en komt Lale in een ander kamp terecht. Beiden weten te ontsnappen en gaan op zoek naar elkaar.
Gedurende zeventig jaar zwijgen Lale en Gita over het begin van hun relatie. Pas na Gita’s dood durft Lale hun uitzonderlijke overleversverhaal te delen.
De crèche
Elle van Rijn
Aangrijpende historische roman over een kinderverzorgster in de Joodse Crèche
Amsterdam, 1942-1943. Tegenover de Hollandsche Schouwburg bevindt zich de Joodse Crèche, door de Duitsers getransformeerd in een verzamelplaats voor Joodse kinderen voordat zij op transport gaan. Samen met de andere Joodse kinderverzorgsters van de crèche bekommert de zeventienjarige Betty Oudkerk zich om het lot van de kinderen, terwijl het leven voor Joden buiten de crèche steeds beangstigender wordt. In het diepste geheim weten ze onder leiding van Henriëtte Pimentel, de directrice van de crèche, ruim zeshonderd kinderen van deportatie te redden, ongeacht de risico’s die dat met zich meebrengt.
De crèche is het verzetsverhaal van jonge vrouwen die in wrede omstandigheden moeten beslissen over leven en dood. Moedige vrouwen met een vurige hoop voor de toekomst – want wie een kind redt, redt de wereld.
Het geheime kistje van Elle
Om haar oorlogsverleden te vergeten veranderde ze haar naam. Maar niets blijft voor eeuwig verborgen.
Aline van Wijnen
Een aangrijpend familieverhaal waarin een jonge vrouw ontdekt wie haar oma werkelijk was, waardoor ze ook zichzelf beter leert kennen
Wit-Rusland, 1941. Tijdens een razzia in haar geboortedorp is de Joodse Ella getuige van de moord op haar familie. Ze weet zelf te ontkomen en vlucht het bos in, waar ze wordt opgenomen door een groep verzetsstrijders die zich daar schuilhoudt. In hun midden wordt Ella onverwacht weer gelukkig, maar helaas is dat van korte duur. Na de bevrijding krijgt Ella, die niets meer te verliezen heeft, valse papieren met de naam Elle. Ze reist verder naar Parijs om informatie door te geven over voortvluchtige nazi’s. Over haar afkomst en haar verleden zwijgt ze de rest van haar leven als het graf.
Nederland, 2013. Janna maakt een moeilijke tijd door nadat haar man haar heeft verlaten. Als haar oma Elle in diezelfde periode overlijdt, helpt Janna haar moeder met het uitruimen van oma’s huis. Ze vindt een versleten kistje waar spullen in zitten die ze niet kan plaatsen: een davidster, een oud identiteitsbewijs in een onleesbare taal, en een gladde metalen ring. Had haar stille, gesloten oma een geheim verleden? Janna gaat op zoek naar de waarheid, een reis die haar via Parijs en Wit-Rusland terugbrengt naar haarzelf.
De aanslag
Harry Mulisch
Haarlem, januari 1945. Spertijd. Fake Ploeg, een collaborerende inspecteur van de politie, berucht om zijn wreedheid, fietst door de buitenwijken van Haarlem naar huis. Plotseling klinken er zes schoten. Morsdood ligt Ploeg op de stoep voor een rijtje van vier huizen waarvan er een door de familie Steenwijk wordt bewoond. De verschrikkelijke gevolgen van deze gebeurtenis zullen de dan twaalfjarige Anton Steenwijk zijn hele leven lang blijven achtervolgen.
Van De Avonden, Mulisch’ wereldberoemde roman over oorlog, herinnering, schuld en onschuld zijn inmiddels meer dan een half miljoen exemplaren verkocht.
Het achterhuis
Dagboekbrieven 12 juni 1942 – 1 augustus 1944
Anne Frank
Anne Frank hield van 12 juni 1942 tot 1 augustus 1944 een dagboek bij. Zij schreef haar brieven alleen voor zichzelf, tot ze in de lente van 1944 op radio Oranje de minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen in ballingschap, Bolkestein, hoorde spreken. Hij zei dat na de oorlog alle getuigenissen van het lijden van het Nederlandse volk onder de Duitse bezetting verzameld en openbaar moesten worden gemaakt. Als voorbeeld noemde hij onder andere dagboeken. Onder de indruk van deze redevoering besloot Anne Frank na de oorlog een boek te publiceren. Haar dagboek zou daarvoor als basis dienen. In maart 1945 stierf Anne Frank op vijftienjarige leeftijd in het concentratiekamp Bergen-Belsen. De enige overlevende van de familie, Otto Frank, zorgde ervoor dat het dagboek van zijn dochter toch gepubliceerd werd. In 1947 verscheen Het Achterhuis. Het is sindsdien een van de meest gelezen boeken ter wereld. Het is in meer dan dertig landen verschenen en er zijn meer dan zestien miljoen exemplaren van verkocht. Eén enkele Anne Frank ontroert ons meer dan de ontelbaren die net zo leden als zij, maar wier beeld in de schaduw is gebleven. Misschien moet dat ook zo zijn: als we het leed van alle mensen moesten en konden meelijden, zouden we niet kunnen leven.
Heb jij een ook een tip voor ons over boeken over de oorlog, stuur ons dan de titel. Maar eerst, veel leesplezier !